Նահանջ՝ Պուտինի հետ

«Վլադիմիր Պուտինի իշխանություն լինելու 17-րդ տարվա սկզբին Ռուսաստանում ակնհայտ են տնտեսական ճգնաժամի ու ճնշումների ուժեղացման նշանները»,- Frankfurter Allgemeine-ում գրում է Ֆրիդրիխ Շմիդտը: Նրա կարծիքով՝ երևույթները փոխկապակցված են: Վերսկսվել են կառավարության կազմի փոփոխության խոսակցությունները, օրինակ՝ Ալեքսեյ Կուդրինի վերադարձի, որ երկար տարիներ ֆինանսների նախարար է եղել ու լիբերալի համբավ ունի: Բայց կադրային փոփոխությունները սիմվոլիկ կլինեն, իշխանության կառուցվածքում ոչինչ չի փոխվի: Նախագահ Պուտինը իր վերջին ելույթներում թողնում է մարդու տպավորություն, որը ճգնաժամը հաղթահարելու ոչ մի գաղափար չունի (եթե չհաշվենք հույսը, որ նավթի գինը ինչ-որ պահի, ինչ-որ կերպ կբարձրանա): Ճգնաժամի բարձրակետը նախագահը մի քանի անգամ անցած հայտարարեց՝ առանց որևէ հիմքի: Որովհետև Ռուսաստանը ռազմական ոլորտում վերադարձրեց համաշխարհային ճանաչումը, Պուտինն առաջվա նման ֆանտաստիկ վարկանիշ ունի, որ կանոնավոր արձանագրում է մամուլը: Օգտագործվում են մշտական հիշեցումները թշնամիների մասին, որ շրջապատել են երկիրը, հարձակվել են կամ պարզապես չարությամբ են տրամադրված: Հասարակական կարծիքի հարցումների աննախադեպ ռեկորդները հնարավոր են դառնում՝ շնորհիվ զանգվածային լրատվամիջոցների վրա Կրեմլի անպարագիծ վերահսկողության, ընդդիմության մեկուսացման և պատժիչ մեխանիզմի՝ ի վերջո պետության նկատմամբ ժողովրդի վերաբերմունքը նշանակալից գործոն չէ այլևս: Կոշտ վճիռները իշխանությանը քննադատողների նկատմամբ ցույց են տալիս՝ որքան է իշխանությունը հույսեր կապում հասարակության միֆական «կոնսոլիդացիայի» հետ: Սեպտեմբերին Պետդումայի ընտրություններն են: Հազիվ թե խորհրդարանի ստորին պալատը մինչև հիմա ինչ-որ ազդեցություն ուներ, բայց պետական կառույցների ներկայացուցիչների համար կարևոր է ցույց տալ իրենց չեզոքությունը Պուտինի ու համակարգի նկատմամբ, ցուցադրել, որ իրենք վերահսկում են իրավիճակը: ՈՒստի երկրում մնացած ընդդիմության նկատմամբ բռնությունների նոր դրսևորումներ են լինելու:
Ֆրիդրիխ ՇՄԻԴՏ, Frankfurter Allgemeine

Ի՞նչ աշխարհում է Պուտինն ապրում
Գերմանական մամուլում շարունակվում են ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի՝ Bild-ին տված հարցազրույցի մեկնաբանությունները:
«Պուտինի շահերը կոռումպացված էլիտայի շահերն են»՝ վերնագրել է Die Welt-ը: Յուլյա Սմիռնովան գրում է՝ Ռուսաստանի նախագահի աշխարհը, որ հաճույքով նկարագրում է օտարերկրյա դիտորդներին, արդարության համար պայքարող մարտիկի աշխարհն է: Ղրիմում, ասենք, Մոսկվան տեղի բնակիչներին պաշտպանության տակ է վերցրել Կիևում «ազգայնական պետական հեղաշրջումից» հետո, Արևմուտքի հետ առճակատման մեջ ինքը՝ Պուտինը պաշտպանում է Ռուսաստանի ազգային շահերը: Հիմա Վլադիմիր Պուտինը այդ փաստարկները կրկնել է Bild-ին տված հարցազրույցում: Բայց ճի՞շտ է, որ Պուտինը պաշտպանում է ռուսների շահերը: Ղրիմի անեքսիան, ՈՒկրաինայի արևելքում քողարկված ռազմական ագրեսիան և հաջորդած պատժամիջոցները հաստատ չեն համապատասխանում բնակչության շահերին: Հասարակության աճող ռազմականացումը, կրթության և առողջապահության հաշվին՝ բանակի ֆինանսավորումը՝ նույնպես: Ռուսների շահերից չեն բխում անիրավահավասարությունը, կոռուպցիան, ժողովրդավարական ինստիտուտների բացակայությունը: Փոխարենը ավտորիտարիզմը և Արևմուտքի առաջ վախը համապատասխանում են Պուտինի շուրջբոլորը խմբված էլիտայի շահերին, որը ուզում է ցանկացած գնով իշխանություն մնալ: Փաստը, որ ժողովրդին սովորեցրել են հավատալ անազատության և նեոիմպերիալիստական փայլի օգտակարությանը, ծառայում է իշխանություն ունեցող նեղ խմբակի շահերին: Ժողովրդավարական համակարգի պայմաններում, որտեղ կանոնավոր կբացահայտվեին կոռուպցիան և հանցագործությունները, որտեղ գաղափարների և քաղաքական կուսակցությունների մրցակցություն կլիներ, չէր ստացվի այդքան երկար իշխանություն մնալը: Դա պիտի հիշեն արևմտյան այն քաղաքական գործիչները, որ հաճույքով հետևում են Պուտինի փաստարկներին և ռուսների ազգային շահերը հարգելու կոչեր են անում: Դրանով նրանք ամրապնդում են կոռումպացված էլիտայի քաղաքական բռնության հետ կապված շահերը, այլ ոչ թե մեծ երկրի, որի ապագան հիմա քամուն են տալիս:
Պուտինի աշխարհի մասին է գրում Frankfurter Allgemeine-ում Ռայնհարդ Ֆեզերը: Պուտինի պատկերացումներով՝ աշխարհը պարզ ու թափանցիկ է. ինքը ճիշտ է, մնացածը՝ սխալ: Հետևաբար իր քաղաքականության քննադատությունը չի կարող հիմնավոր լինել, այլ անպայման մութ ուժերի ձեռքի գործն է: Այս շաբլոնը օգտագործվում է ընդդիմության դեմ, որին հախուռն վերագրվում է գործունեություն ի շահ Ռուսաստանի թշնամիների: Այս սխեմայով Bild-ին տված հարցազրույցում Պուտինը բացատրում է գործնականում բոլոր ճանաչված գերմանական լրատվամիջոցների (անկախ այլ հարցերում՝ քաղաքական դիրքորոշումից) անբարեհաճությունն իր նկատմամբ: Նրա կարծիքով՝ գերմանական մամուլը «շատ ուժեղ ազդեցության տակ է, նախ և առաջ՝ օվկիանոսի այն կողմից»: Եթե այդպես է, հաշվի առնելով, որ գերմանական պարբերականները սուր քննադատում են ԱՄՆ-ին (մահապատժի ինստիտուտի, իրաքյան պատերազմի, Գուանտանամոյի, Ազգային անվտանգության գործակալության, ոչսպիտակամորթների նկատմամբ ոստիկանական բռնության և շատ այլ հարցերում), անդրօվկիանոսյան ազդեցության գործակալները ձախողում են գործը կամ անհավանական խորամանկ են գործում՝ քողարկելով իրենց իրական խնդիրները՝ ԱՄՆ-ի մշտական քննադատությամբ:

Հ.Գ. Bild-ին տված ՌԴ նախագահի հարցազրույցին հետևեցին ավելի շատ մեկնաբանություններ, քան բուն հարցազրույցն էր: Քննադատության կամ հավանության փաստը մի կողմ թողնենք՝ ինքնին անհասկանալի է, եթե ՌԴ նախագահը այդքան սխալներ է գործում և այդքան վատ է վիճակը Ռուսաստանում, ինչո՞ւ է նա միշտ ուշադրության կենտրոնում: Իսկ գուցե խնդիրը բնավ էլ Վլադիմիր Պուտինի պայծառ կամ ոչ պայծառ անձը չէ, այլ միջազգային ասպարեզում վճռական ու ուժեղ անհատականության բացակայությունը: Եվրոպացի նախագահներն ու վարչապետերը միմյանցից տարբերվում են անուն-ազգանուններով, նրանք իդեալական կառավարիչներ են իդեալական պայմաններում, բայց ճգնաժամային իրավիճակներում՝ տնտեսական ճգնաժամեր, ահաբեկչություններ, բնական ու արհեստածին աղետներ, նրանք դառնում են անօգնական ու սպասում են կառավարման: Հենց այդ հարթության մեջ բերում է Պուտինի բախտը, որ անցել է կառավարման բոլորովին այլ դպրոց, որ, հակառակը, սովոր չէ նորմալ պայմանների, որովհետև ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո սկսվել ու չի ավարտվում էքստրեմալ իրավիճակը հետխորհրդային տարածքում: ՈՒ գուցե հենց այդ պատճառով չի ավարտվում, որ անկախ պետությունների կառավարիչները նորմալ պայմաններում աշխատանքի փորձ ու պատկերացում չունեն: Ցավոք: Բարձր կենսամակարդակով ու էքստրեմալ իրավիճակների բացակայությամբ պայմանավորված՝ քնքշացած Արևմուտքն ու ցածր կենսամակարդակով, մշտապես էքստրեմալ պայմաններում ապրող և այդ պատճառով՝ մարտական Արևելքը միմյանց հասկանալու համար շատ հակասական ելակետեր ունեն: Գուցե Եվրոպան իրար խառնած մուսուլման միգրանտները արթնացնե՞ն եվրոպացիների ընդարմացած դիմադրողականությունը:

Անահիտ ԱԴԱՄՅԱՆ

Հեղինակի նյութեր

• Հայաստանը Ծապլվարը չէ
• 2021. Աշխարհի ամենահզոր 5 բանակները
• Վրացական փոխատեղում՝ ի՞նչ սպասել Ղարիբաշվիլիի կառավարությունից
• Իրանը նորից մերձավորարևելյան խաղի կենտրոնում է
• Անգելա Մերկելի ելույթը Մյունխենի Անվտանգության հարցերով համաժողովում
• Ջո Բայդենի ելութը Անվտանգության հարցերով 2021-ի Մյունխենի վիրտուալ կոնֆերանսում
• Իրանը դառնում է ԵԱՏՄ անդամ, հաջորդը Ադրբեջանն է
• Վրաստանը քաոսի և հեղափոխության միջև
• Պատմական մանիպուլյացիա՝ ինչպես միշտ
• Երեք ամիս անց՝ ինչ են վճռել Ադրբեջանը, Հայաստանը և Ռուսաստանը
• Ինչո՞ւ է Բաքուն համաձայնել աշխատել ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի հետ
• Սերժ Սարգսյան՝ անցյալի մասին ներկայի կտրվածքով
• Հայաստանը դիտարկում է Թուրքիայի հետ սահմանի բացման հնարավորությունը
• Փարիզը հակաթուրքական դաշինք է կազմում
• Ինչի՞ց է մահացել Չինգիզխանը իրականում
• Հերիք է Ցիցերոն խաղանք
• Մարտական դրոններ՝ ապագայի պատերազմը
• Էրդողանի մտրակն ու քաղցրաբլիթը Բայդենի համար
• 2050. Ինչ կա-չկա աշխարհում
• Երբ Երևանում կբացվի Թուրքիայի դեսպանատուն

Մեկնաբանություններ